Pagina's

dinsdag 15 december 2009

Wikiwijs



Wikiwijs is een open leermaterialenbank.
Iedereen mag bijdragen: Wikiwijs is voor en door docenten.


Op Wikiwijs kun je materiaal zoeken, vinden, downloaden en gebruiken. Met de vier instrumenten die je terugvindt in de tabbladen bovenaan deze pagina kan nog meer:
Arrangeren - stel je les samen
Ontwikkelen - maak materiaal
Plaatsen - upload materiaal
Beoordelen - geef je mening

De definitieve versie van Wikiwijs gaat in het schooljaar 2010/2011 van start. Dit is de proeffase, waarin de nadruk ligt op po, vo en mbo. Alle suggesties zijn van harte welkom, want Wikiwijs wordt waar mogelijk ingericht naar de wensen van docenten. Zo werken we samen aan Wikiwijs.

Wikiwijs heeft ook instructiefilmpjes gemaakt:
* ALGEMEEN GEBRUIK
* ARRANGEREN
* ONTWIKKELEN
* UPLOADEN/PLAATSEN

dinsdag 8 december 2009

Kerst surftips!!!


Voor de onderbouw: Doe-pad-kerst
Voor de middenbouw: mini-pad-kerst
Voor de bovenbouw: web-pad-kerst

Een paar prachtige yurls-sites:
Kerstmis.yurls
Actueel.yurls
Linda Humme verzamelblad kerst
GSVKleuter.yurls Tip!!Kinderen van groep (1), 2 en 3 kunnen hier geheel zelfstandig mee aan de slag

Dan hebben de community sites van kennisnet ook heel veel materiaal:
Community 12
Community 34
Community 56
Community 78
Op de site van Community 12 staan heel veel prachtige digitale kerst prentenboeken. Wel even gratis lid worden.




Speciaal voor het digibord.
Op deze site kun je notebook lessen vinden en
handige websites. Links bovenin de website kun je
zelf een keuze maken van wat je zoekt.
(zie afbeelding)




Helemaal in een deuk gelegen van deze website!!! Klik HIER
En DEZE is ook heel grappig!

Woordplein



Juf Aukje (een leerkracht basisonderwijs)heeft een site ontwikkeld waar kinderen woordjes kunnen oefenen op allemaal verschillende manieren en ook op verschillende niveaus. Voornamelijk geschikt voor de onderbouw. Prima te doen op het SMART Board, maar ook geschikt om de kinderen zelfstandig mee te laten werken in het computerlokaal.

maandag 23 november 2009

Animatie van een sluis



Een prachtige animatie van een sluis. De kinderen kunnen zelf de knoppen bedienen en het verhaal erbij vertellen. Klik HIER om naar de animatie te gaan.

Op Kinderpleinen vind je een hele pagina vol met websites over rivieren.

Google Earth



Gerard Dümmer, ICT leerkracht op de Domstad academie, heeft een website gemaakt over WERKEN MET GOOGLE EARTH. Heeft iedereen google earth al op zijn pc staan?? Ik nog niet maar ga het snel op mijn computer installeren en eens kijken wat ik met kleuters met dit programma kan doen. (wij blijven dan dicht bij huis)

De website is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
* Didactiek
* Handleidingen
* Opdrachten
* Actueel
* Links

Zelf ben ik maar eens begonnen met de handleidingen door te nemen. Prachtig gemaakte filmpjes die je de mogelijkheden van Google Earth laten zien.

Heb je ervaring met het werken met Google Earth, laat het mij dan weten dan kan ik er op het blog aandacht aan schenken en kunnen we met elkaar ideeën opdoen.

zondag 22 november 2009

Shift Happen



Prachtig filmpje, het zet je aan het denken!!! Of niet???? Tuurlijk overtrokken, maar toch............Moet er wat veranderen??

maandag 26 oktober 2009

Yurls van Linda Humme


Hou op met zoeken naar links over de herfst, over
klokkijken, of over de tafels. Linda Humme heeft op haar yurls-site een complete verzameling klaarstaan. Zoek daar uit wat je nodig hebt en zet het op je eigen yurls.
Ook de andere pagina's bieden vele handige links. Vooral groep 6 zal er het nodige af kunnen halen.
De klokken kun je ook in je eigen notebook importeren. Zie op de pagina van de klokken hoe je dat moet doen. Lukt het niet en wil je het toch? Vraag het mij en ik kom je graag helpen.

zaterdag 24 oktober 2009

Piekerpad


Jack Nowee, welbekend van de web-paden, mini-paden, doe-paden en kies-paden heeft weer iets nieuws en wel de pieker-paden. Deze paden zijn bedoeld voor de meer-presteerder of de hoogbegaafde kinderen.
Het eerste pieker-pad heeft als thema: Mummies

13 In de oorlog

Iets voor de geschiedenisles?


Dit najaar zendt de NPS een nieuwe geschiedenisserie uit: 13 in de Oorlog. Een programma voor kinderen over de Tweede Wereldoorlog.

In13 afleveringen neemt de presentatrice Lisa Wade (bekend van Het Klokhuis) de kijkers mee terug naar de Tweede Wereldoorlog. Met behulp van historische locaties, authentieke archiefbeelden en aangrijpende dramasènes worden de meest belangrijke thema's van de Tweede Wereldoorlog uitgelegd. Van de bezetting tot de bevrijding, van de Jodenvervolging tot de NSB, van het Bombardement op Rotterdam tot de oorlog in Nederlands Indie.

Tegelijk met 13 in de Oorlog start De Oorlog, een nieuwe, 9-delige televisieserie bedoeld voor een volwassen publiek, gepresenteerd door Rob Trip.

13 in de Oorlog is vanaf 25 oktober om 18.25 uur te zien op Nederland 3.
Op dat moment zal ook de officiele website online gaan, met daarop onder andere het 13 in de oorlog internetspel.

Halloween

Doe jij ook nog wat aan Halloween? Dan vind je op de site: DIGIBORDOPSCHOOL ideeën voor op het smartboard.


Zoek je nog Halloweenplaatjes voor een zelfgemaakte les of voor iets anders klik dan HIER

maandag 12 oktober 2009

Even wat surftips




Leesdas heeft een interactieve site voor de groepen 3 en voor de groepen 4. Leuk om op het smartboard te doen. Klik HIER om op de pagina te komen.







Taalontwikkeling bij jonge kleuters
Wat weten we over ict en taalontwikkeling bij jonge kinderen? De vijftiende publicatie in de Kennisnet Onderzoeksreeks belicht digitale boeken en andere computerprogramma's die de taalontwikkeling van jonge kinderen ondersteunen en beschrijft de belangrijkste inzichten uit onderzoek naar het gebruik van deze toepassingen.
Klik HIER om op de pagina te komen zodat je het artikel kunt downloaden. Echt de moeite van het lezen waard.





Maak je eigen onderwaterwereld, klik HIER

Voor een prachtige animatie van hoe een spin een web maakt klik je HIER

Het tweede deel van de cursus onderwijs en ICT staat online. Deel 2 gaat over foto's gebruiken en bewaren. Echt een onderwerp waar je alles van moet weten, daar je het vaak gebruiken moet. Klik HIER om naar de downloadpagina te gaan.

Mindmappen in je klas

Waarvoor je een mindmap maakt en hoe dat in zijn werk gaat. Van onderbouw tot bovenbouw.

dinsdag 6 oktober 2009

Digibord op school


De website digibordopschool is helemaal vernieuwd en ziet er echt prachtig uit. Op deze site kun je allemaal links vinden die verwijzen naar bruikbare internetpagina's maar ook naar zelfgemaakte notebook lessen of powerpoints.

Op deze pagina staan ook veel flipcharts en BTX bestanden, maar die zijn geschikt voor andere digitale schoolborden dan wij hebben. Je kunt deze lessen wel downloaden als je de viewer hebt en op het smartboard gebruiken. Ook is het mogelijk om die lessen om te zetten naar notebook. Het hoe en wat een andere keer.

Om de juiste lessen te vinden kun je zoeken op vakken, of op onderwerp, of op rubriek. Ook kun je een trefwoord in het zoekvenster typen.
Op de voorpagina staat bv het blokje actueel. Als je dan op de kinderboekenweek klikt dan kom je bij de verzamelde links van de kinderboekenweek. Links bovenaan kun je dan weer kiezen of je zoekt voor PO 1-4, PO 5-8, PO 1-8 of voor het VO. Daaronder zie je de bestanden, zoek je naar een powerpoint (PPT) notebook, BTX of Flipchart. Maak je keuze en de pagina wordt gefilterd.
Ik heb mijn notebookles van de kinderboekenweek ook ingestuurd en die vind je onder de naam: Aan tafel (OB) Linda Humme heeft verschillende notebooklessen gemaakt, zoals: de 5 minuten aktiviteiten, Aan tafel (MB,BB), De snoepslang (OB)en Spaghetti van Minettie. Echt stuk voor stuk prachtige kant en klare lessen om in de klas te doen tijdens de kinderboekenweek.

maandag 5 oktober 2009

Smartboard en yurlssites

Dat een smartboard niet alleen bedoeld is als veredeld krijt-bord en televisietoestel weten we natuurlijk allemaal.
Lees er HIER een artikel over.

Je komt dan gelijk op de site Smart op School.Waar natuurlijk een heleboel over het smartboard te vinden is.

Een citaat uit het artikel: Doel bereikt voor De Fockert. ‘Als ze enthousiast zijn, willen ze er meer mee doen. Blijven oefenen is het beste. Dan wordt het steeds makkelijker om alles uit de borden te halen.
Dit doel wil ik ook graag bereiken en daar heb ik jullie hulp bij nodig:-).

Een geweldige stap vind ik dat verschillende leerkrachten al een eigen yurls-site hebben gemaakt. Op een woensdagmiddag hebben Josje en Bianca, onder leiding van mij een yurls-site gemaakt. (daarna zijn we heel gezellig uit eten geweest en hebben de stand van zaken door gesproken:-))
Maar ook Melisse heeft een eigen yurls gemaakt met verschillende links, ook voor de ID afdeling. Mirjam had vorig jaar al een prachtig yurls site gemaakt met daarop "zorg en IB"links, neem vooral een kijkje.
Dan hebben Monique K, Bert, René en Mik ook een yurls gemaakt, deels geschikt voor de kinderen deels bedoeld als snelkoppeling voor de lessen in de klas.
Nieuwsgierig geworden?? Nou klikken maar:
Juf Josje
Juf Melisse
Juf Mik
Juf Mirjam
Juf Monique K
Meester Bert
Meester René

dinsdag 22 september 2009

Mini Pad



Jack Nowee, wel bekend van de webjes, weetjes en de webpaden is begonnen aan een nieuwe uitdaging: Een Mini-pad.
Een Mini-pad is bedoeld voor de kinderen uit de groepen 4 en 5, en eventueel nog begin groep 6. Het is een soort webpad maar dan voor jongere kinderen.
Het eerste Mini-pad heeft als thema HERFSTBOMEN.
Een Mini-pad heeft 4 opdrachten, 2 doe-opdrachten en maakt gebruik van beeldbankfilmpjes.
Dit Mini-pad is in te zetten als keuzewerk, bij documentatiecentrum, bij begrijpend lezen, maar ook uitstekend klassikaal met het digitale schoolbord.
Het internetadres van de minipad: http://mini-pad-herfstbomen.yurls.net/
Ik ben zeer benieuwd naar jullie ervaringen, dus als je die wilt delen dan graag een reactie.

woensdag 9 september 2009

Kinderboekenweek 2009



Nog even en het is zover: De kinderboekenweek. Dit jaar is het thema AAN TAFEL. Eten en snoepen in kinderboeken.
Op het internet is heel veel te vinden over dit thema. Een aantal site's heb ik al verzameld en staan op mijn yurls-site op de pagina thema's het hele jaar door en op de GSV Yurls site op het voorblad.


Zo is er de officiele Kinderboekenweeksite waar je allemaal informatie kunt vinden over de bekroonde boeken, de boekenmolen, het kinderboekenweekgeschenk etc etc.


Het Voedingscentrum heeft een leuk spel uitgebracht wat de kinderen zelfstandig kunnen spelen of wat je gezamenlijk op het smartboard kunt doen.






Er is een doepad snoep voor groep 1/2/3
Een kiespad snoep voor groep 4/5
En een webpad snoep voor groep 7/8.
En er is ook een prachtige kinderboekenweek yurls.

Linda Humme heeft op haar yurls-pagina een hele mooie verzameling KINDERBOEKENWEEK: AAN TAFEL gemaakt, beslist de moeite waard om te kijken.

Linda Humme heeft een kinderboekenweekles gemaakt in Notebook. Voor zover ik dat als onderbouwjuf kan beoordelen ziet het er erg leuk uit! Geschikt voor de groepen 6/7/8
De les kun je downloaden via SMARTOPSCHOOL je moet dan wel een account aangemaakt hebben. Ik heb het bestand ook op mijn pc staan, en wil het met alle liefde naar je toe sturen. Laat me dat dan even weten.
Klik HIER als je het bestand zelf wilt downloaden.

Voor de onderbouw heb ik een les in notebook gemaakt, wil je die bekijken/doen in je klas klik dan HIER om hem te downloaden. Maar ook deze les wil ik je met alle liefde toesturen.

Voor community 1/2 heb ik ook pagina gemaakt. Om die te bekijken klik HIER

maandag 7 september 2009

Schrijfles op het SmartBoard

Een schrijfles op het SmartBoard bleek lastig te zijn. Toen kwam ik ergens op het net een idee tegen en dat heb ik uitgewerkt in een schrijfles. Deze schrijfles kun je van tevoren helemaal voorbereiden. Het idee is het volgende: Je schrijft de letter op het bord en je neemt het tegelijkertijd ook op. Wat je hebt opgenomen kun je later weer afspelen. Zo kun je terwijl de schrijfletter op het bord verschijnt zelf voor het bord staan en naar de kinderen kijken en vertellen hoe je de letter moet schrijven. Ook tijdens het schrijven zelf kun je de afspeel knop indrukken zodat de kinderen tijdens het schrijven zelf af en toe op het bord kunnen kijken hoe het ook alweer moet. Je kunt ook tijdens het afspelen een kind mee laten schrijven op het bord, dan teken je er gewoon met een pen overheen. Ga je het bestand dan afsluiten dan sla je het niet op zodat het origineel bewaard blijft.

Ik heb geprobeerd om hiervoor een handleiding te maken. De handleiding staat ook in notebook, dus dat programma moet je wel op je pc geïnstalleerd hebben om het te openen. Om die handleiding te bekijken klik dan HIER

De les heb ik ook opgeslagen op mijn yurls-site, ga dan naar zelfgemaakte smartboardlessen en dan linker kolom onderaan de box handleidingen.

Ik wil het graag in je klas komen demonstreren, dus als je hulp nodig hebt of wat meer ervan wilt weten dan hoor ik dat graag.

zondag 6 september 2009

Instructiegereedschap voor het SmartBoard


Op de website schoolbordportaal, kun je instructiegereedschap vinden voor het SmartBoard. De tools zijn methode onafhankelijk en vrij te gebruiken. Ze zijn van goede kwaliteit en gemakkelijk in de les te gebruiken. Met F1 maak je het scherm beeldvullend.
http://schoolbordportaal.nl

Leerlijn techniek



Op de site Leerlijntechniek erg leuke techniek lessen te vinden voor alle groepen.

vrijdag 4 september 2009

Tjoe Tjoe Wa

Volgens mij kun je met onderstaand YouTube filmpje erg veel lol hebben in de klas. Dans maar mee! Als energizer te gebruiken.

donderdag 3 september 2009

Lesmateriaal Prinsjesdag


Stichting Krant in de Klas heeft de lesbundels Prinsjesdag geactualiseerd. Met materiaal over de rijksbegroting, troon-rede, rol van de koningin en kabinet en de hoedenparade. Er is speciaal lesmateriaal ontwikkeld voor het PO.
Klik HIER voor het lesmateriaal.

dinsdag 1 september 2009

Thema Elmer


Ik heb het prentenboek van Elmer en Roosje digitaal gemaakt. Dit is een prachtig boek wat je op het smartboard kunt laten zien. De tekst is apart te downloaden, en dan kun je het zelf voorlezen, je moet dan wel het geluid dicht draaien. Met geluid hoor je mijn stem die het verhaal voorleest. Goed te doen tijdens bv. het fruit eten. Het boek is geschikt voor de groepen 1 t/m 3 en misschien vinden de kinderen van groep 4 het ook nog wel leuk. Het thema wat in dit boek besproken wordt is een Leefstijl thema. Het gaat over anders zijn. Wil je het bekijken klik dan HIER Wil je het later ook eens opzoeken klik dan op mijn Yurls-pagina, en dan onder zelfgemaakte smartboardlessen en daar zie je een box: Elmer. Hier staan nog meer lesjes die je kunt doen op het smartboard. Zoals Elmer in goede volgorde zetten (groep 1) Of het versje van Stamp, stamp olifant (groep 1 en 2).

zaterdag 29 augustus 2009

Ambrasoft

Ambrasoft
Wat is Schoolpakket 0910?
Het Schoolpakket van AmbraSoft is een methode-onafhankelijk totaalpakket voor rekenen en taal van groep 3 t/m 8. Met aantrekkelijke, uitdagende oefeningen worden stap voor stap allerlei reken- en spellinghandelingen getraind. Op dit moment werken ruim 5.400 scholen met Schoolpakket 0910, de nieuwste editie van het Schoolpakket. Hiermee is Schoolpakket 0910 het meestgebruikte softwarepakket in het basis- en speciaal onderwijs.

Aansluitend bij iedere leermethode
Tien jaar ontwikkeling hebben ervoor gezorgd dat Schoolpakket 0910 een doordacht pakket is geworden, dat bij vrijwel iedere reken- en taalmethode aansluit. Dat komt doordat het pakket opgebouwd is uit modules, die onafhankelijk van elkaar geoefend kunnen worden. Bent u in de klas bezig met het oefenen van breuken? Dan kunt u hier in het Schoolpakket heel eenvoudig bij aansluiten. Wilt u de woordpakketten van uw taalmethode extra laten oefenen? Het Schoolpakket biedt hier talloze mogelijkheden voor. U kunt de software dagelijks gebruiken of incidenteel, klassikaal of zelfstandig, op het digibord of in uw computerlokaal. Alles is mogelijk en u als leerkracht houdt altijd de regie in handen.

Kennismaken met het Schoolpakket
Als u nog nooit met het Schoolpakket heeft gewerkt, dan raden wij u aan om u te verdiepen in de visie en werkwijze van deze software. Onderstaande links zijn een goed vertrekpunt voor deze ontdekkingsreis. Uiteraard sturen we u ook graag een gratis informatiepakket toe, zodat u zelf kunt ervaren wat de mogelijkheden van het pakket zijn.

De werkwijze van Schoolpakket 0910
Onderdelen van Schoolpakket 0910

Het Kidsweek Journaal


Het Kidsweek Journaal
Het Kidsweek Journaal is een online-journaal speciaal voor kinderen, maar is er natuurlijk voor iedereen die op een leuke manier op de hoogte wil blijven. Met elke dag nieuws uit Nederland en de rest van de wereld. Nieuws dat interessant, opvallend en leuk is. Een echt journaal vol nieuws over dieren, natuur en wetenschap, maar ook met groter, serieus nieuws. Ook stellen we elke dag een leuke vraag over één van de onderwerpen waarmee je kans op te gekke prijzen maakt en valt er te lachen om de mop van de dag.
Bron: Computers in de klas.
Wil je meer over het kidsweekjournaal lezen klik dan HIER

Voor het SmartBoard


André Gilara (leerkracht en ICT-coördinator op de Anninkschool - Hengelo) heeft een hele mooie website gemaakt met daarop links naar al zijn prachtige YURLS-pagina's en nog veel meer! Deze startpagina's zijn gericht op de zaakvakken en zijn methode-onafhankelijk te gebruiken. De links zijn geselecteerd voor het basisonderwijs.
(bron:computersindeklas.nl)
Klik hieronder voor de site en enkele yurls-pagina's:
Digibord Dit is de verzamelpagina, vanuit deze pagina kun je op andere site's komen zoals bv:
Rekenen.yurls
Geschiedenis in 10 tijdvakken
Dieren.yurls
Menselijk lichaam.yurls
Dit is maar een deel van alle mooie pagina's die André heeft gemaakt, dus klik zelf ook wat verder en ontdek al het moois!!!

donderdag 27 augustus 2009

Handen wassen


Wel of geen Mexicaanse griep, handhygiëne is erg belangrijk. Jonge kinderen hebben best moeite om hun handen goed te wassen. Ze laten het water over hun vingertoppen lopen en dat is het dan. Op internet is een leuke site waar ze laten zien hoe je op een goede manier je handen kunt wassen. Er is een videofilm, die je op het smartboard zou kunnen laten zien Er is een liedje die je de kinderen kunt aanleren en er zijn handige pictogrammen. Die zouden we uit kunnen printen, plastificeren en bij de wastafels ophangen.
De site:
Handigehans.be

maandag 24 augustus 2009

Lesje voor groep 3

Kikkersprongen tot 10

Namens een vraag van Anna Jenke heb ik een reken-lesje gemaakt in notebook. Het lesje kun je vinden op mijn yurls pagina , middelste kolom in de box: hoeveelheden.
Of je kunt hem direct downloaden en dan klik je HIER.

Ik heb ook een beschrijving gemaakt hoe ik dit lesje heb gemaakt, mocht je daar belangstelling voor hebben laat mij dat dan even weten dan stuur ik je dat op. Ik wil dit nog in de map multimedia zetten, maar het lukt mij thuis nog niet om daar in te komen:-)

zondag 23 augustus 2009

Yurls-pagina's

Een yurls pagina is een startpagina waar je zelf je linken van het internet op kunt zetten. Iedereen kan zo'n pagina aanmaken en beheren. Je kunt kiezen voor een gratis account, of een betaald en dan heb je er geen reclame meer op staan.
Verschillende collegae hebben al eens aangegeven dat ze graag zelf een yurls-pagina zouden willen maken. Nu lijkt het me wel aardig om een keer een avond (met koffie, lekkere koek en tot slot een lekker wijntje)of een keer na schooltijd te plannen waarin ik kort uitleg hoe zo'n pagina in elkaar zit. Mocht je hiervoor belangstelling hebben, mail me dat dan en laat me je voorkeur (avond-middag) even weten.

maandag 17 augustus 2009

Leuk!

Een edublogger(Andre Manssen van Computers in de klas)heeft over mijn yurls-pagina geschreven, vind ik leuk. Klik op de blauwe link en je ziet wat hij over mijn yurls-pagina heeft geschreven.

zondag 16 augustus 2009

Voor groep 3

Op deze Yurls pagina vind je alle schooltv beeldbank filmpjes van de structureerwoorden van Veilig Leren Lezen bij elkaar. Goed te gebruiken op je Smartboard.

woensdag 12 augustus 2009

LearningTour | Educatieve Media

Gratis Cursus Onderwijs en ICT
Wie meer wil doen met de mogelijkheden van computers, internet en nieuwe media in het onderwijs, maar nog niet alle mogelijkheden kent, is er de gratis cursus Onderwijs en ICT. In deze cursus worden de cursisten stap voor stap mee genomen langs de belangrijkste toepassingen.
De cursus kan helemaal op afstand worden gevolgd. Iedere maand wordt er een nieuw cursusdeel gestuurd. De wordt ontwikkeld cursus gedaan door Serge de Beer, die werkzaam is als coördinator Onderwijs en ICT bij een grote scholengroep. Daarnaast heeft hij jaren voor de klas gestaan en kent de inzet van ICT uit de praktijk.

Laag drempelige cursus
Door het schriftelijke karakter en de digitale verspreiding is deze cursus voor iedereen toegankelijk. De cursus is heel laagdrempelig gehouden en voor vrijwel alle scholen toepasbaar. In principe is de cursus gratis. Wanneer u van mening bent dat de cursus een meerwaarde heeft gehad voor u persoonlijk of de organisatie waar u voor werkt kunt u naar eigen inzicht een bijdrage doen.

Abonneer je hier gratis op de cursus

Of download gratis deze cursus:

Deel 1: Zoeken en vinden op het internet (pdf)
Deel 2: Digitale fotografie (oktober)

dinsdag 11 augustus 2009

Mijn eerste blog

Beste GSV collegae,
Dit jaar heb ik 10 dagen gekregen om 'te smartboarden'. Ik heb er erg veel zin in en hoop jullie ook mega-enthousiast te krijgen voor dat geweldige bord wat nu in de meeste klassen hangt. Deze weblog wil ik gebruiken om jullie te informeren over websites, software, informatie/instructie, mogelijkheden smartboard etc etc. Als je vragen, ideeën of opmerkingen hebt dan hoor ik het graag.
De vragen/opmerkingen kunnen ook via deze weblog, zie onderaan bij reactie, dan kan iedereen ze lezen.